نقش فصل در وقوع زلزله | تهدید فرونشست بیخ گوش شیراز

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، طهمورث یوسفی با اشاره به اینکه زلزله در پوسته زمین رخ می‌دهد، افزود: این تحولاتی که برای ثبات زمین حادث می‌شود و نیروها که به واسطه گسل‌ها به وجود می‌آید، باعث زلزله می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: زمانی که گسل‌ها تحت فشار باشند سطح آنها بریده شده و انفجار رخ می‌دهد، بنابراین شکستگی در سطح گسل‌ها یکی دیگر از علت‌های وقوع زلزله است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یوسفی با یادآوری اینکه منطقه زاگرس از نقاط زلزله خیز در کشور محسوب می‌شود، خاطر نشان کرد: در این منطقه زلزله اغلب در عمق ۱۰ کیلومتری رخ می دهد. بنابراین وقتی زمین لرزه در این عمق حادث می‌شود، نمی‌توان گفت چرا اکثر این حوادث در فصل زمستان حادث می‌شود.

وی ادامه داد: تغییر فصل و گرم و سرد شدن ‌پوسته زمین فقط در زمان رخداد زلزله تاثیر دارد، به این مفهوم که نیرو در زمین جمع می‌شود تا به حدی برسد که برش ایجاد شده و زلزله حادث شود، تغییر فصل در این بین، یک عامل کمک کننده بوده و در زمان وقوع، نقش ایفا می‌کند.

مدیرکل مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور با اشاره به اینکه عامل اصلی رخداد زلزله تحولات درون پوسته زمین است، گفت: سطح پوسته همان سطحی است که ما روی آن‌زندگی می‌کنیم، اما علم ثابت کرده که تغییر فصل در زمان رخداد زلزله موثر است و فراوانی تعداد زلزله‌ها در نزدیکی فصل بهار یعنی زمانی که هوای سرد جای خود را به گرما می‌دهد و برعکس، بیشتر اتفاق می افتد، چرا که این امر طبیعت زمین بوده و جو در رخداد زلزله تاثیر گذار است.

مدیرکل مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور بیان کرد: زلزله‌هایی که در تغییر فصل رخ می‌دهد معمولا کمتر از ۵‌.۵ ریشتر است.

وی با بیان اینکه استان فارس از لحاظ رده بندی مخاطرات طبیعی در رتبه ۵ کشوری است، افزود: فارس از لحاظ تعداد و فراوانی ثبت زلزله معمولا در رتبه دوم یا سوم قرار دارد.

بخشی از فارس روی کمربند زلزله قرار دارد

یوسفی با اشاره به اینکه گاهی اوقات اکثر زلزله‌ها در مناطق جنوبی فارس ثبت شده است، اضافه کرد: با توجه به شرایط زمین شناسی استان فارس، بیش از ۹۰ درصد زلزله‌ها در این استان زیر ۵ ریشتر بوده است.

وی در خصوص شرایط زمین‌شناسی فارس نیز گفت: استان فارس بر روی کمربند زلزله خیز زاگرس قرار دارد که مسیر این کمربند بیشتر در بخش جنوبی و مرکزی  استان از شمالغرب یعنی شهرستان نورآباد تا جنوب استان یعنی کازرون و فراشبند، فیروزآباد، لارستان و داراب گسترده است.

یوسفی با اشاره به تاب آوری استان فارس در برابر زلزله، ادامه داد: قطعا تاب آوری استان فارس طی سال‌های اخیر در برابر زلزله افزایش یافته و حتی در اکثر روستاها نیز خانه‌ها مهندسی ساز شده است.

مدیرکل مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور یکی از عوامل مهم تاب آوری در فارس را برنامه ریزی و طرح توسعه شهر و روستا عنوان کرد وا فزود: ما در انتخاب مکان برای ایجاد شهرک و مناطق مسکونی و استقرار صنایع و... و. باید مسائل زمین شناسی را نیز در نظر بگیریم؛ توجه به این مهم، تاب آوری را افزایش می‌دهد.

یوسفی در خصوص دخالت‌های انسانی در موضوع گسل، زلزله، فرونشت نیز ‌گفت: گسل جزو طبیعت و ذات زمین است، اما اینکه روی گسل‌ها سازه ساخته شود باعث در معرض تخریب قرار گرفتن سازه خواهد شد. بنابراین در نقاطی که گسل‌ها قرار دارد، نباید ساختمان‌سازی و ساخت سازه خصوصا سازه‌های منجر به تراکم جمعیت را دنبال کنیم زیرا این نقاط بیشترین تاثیر را در زمان زلزله بروز می‌دهد.

ارتباط سدسازی و زلزله

وی با اشاره به اینکه سدسازی و جمع شدن حجم زیادی آب در یک مکان می‌تواند در وقوع زلزله‌های کوچک تاثیر داشته باشد، گفت: سد سازی فراوانی زلزله ها را بیشتر می‌کند.

مدیرکل مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور خاطرنشان کرد: در استان فارس علاوه بر فراوانی وقوع زلزله و گسل‌ها، فرونشست دشت‌ها را شاهد هستیم، این یکی از مخاطرات تهدید کننده در فارس محسوب می‌شود. فرونشست در برخی از دشت‌های فارس مشهود بوده و حادث شده است.

یوسفی با اشاره به اینکه ناپایداری‌های دامنه‌ایی یکی دیگر از مخاطرات تهدید کننده فارس است، افزود: جاده سازی و شهرسازی در دامنه کوه باعث ایجاد ناپایداری دامنه‌ایی و این ناپایداری ها باعث ایجاد لغزش، خزش، ریزش، پرتاب سنگ، بهمن سنگی می‌شود.

مدیرکل مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور در خصوص فرونشت در استان فارس نیز گفت: در برخی مناطق هشدار فرونشست را شاهد هستیم، برای مثال در مناطق جنوب شرقی دشت شیراز، به دلیل جمع شدن آب و ایجاد شرایط باتلاقی و همچنین رسوبات دانه‌ریز که عامل ناپایداری محسوب می‌شود، احتمال فرونشت تدریجی وجود دارد.

او با بیان اینکه در هر اقدام عمرانی باید موضوع زمین‌شناسی و مخاطرات مختلف را مد نظر قرار دهیم، توجه به زیرسازی در اجرای طرح‌های راه‌سازی را یکی از ضرورت‌ها دانست و گفت: پهنه بندی مخاطرات باید برای یک دشت انجام و به لحاظ مهندسی بررسی شود که آیا سازه‌هایی که قرار است ایجاد شود در آینده با مشکل مواجه خواهد شد یا خیر؟

یوسفی با تصریح اینکه مشکل محدوده جنوب شرقی دشت شیراز، بالا بودن سطح آب زیرزمینی است که منجر به باتلاقی شدن و نهایتا ناپایداری می‌شود، گفت: با علم به این موضوع و اشراف بر نوع زمین، بستر و دیگر مسائل تاثیرگذار، می‌توان با زه‌کشی مناسب، مشکل فرونشست تدریجی در این منطقه را برطرف کرد.

کد خبر 588240 برچسب‌ها استان‌ فارس

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: استان فارس رخداد زلزله استان فارس تغییر فصل رخ می دهد تاب آوری زلزله ها گسل ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۸۴۲۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ترک‌خوردگی‌ها و فرونشست عجیب نقش جهان

علی بیت‌الهی، دبیر کارگروه ملی زلزله و لغزش لایه‌های زمین درباره نرخ فرونشست در حرایم آثار تاریخی به ویژه تخت جمشید و نقش رستم در شیراز و میدان نقش جهان در اصفهان اظهار داشت: مطالعاتی درباره وضعیت برخی از آثار تاریخی ثبت شده جهانی انجام دادم که یکی از آنها تخت جمشید و نقش رستم است که حفظ این آثار ثبت جهانی ضوابطی دارد که براساس این ضوابط، برخی از اقدامات از جمله ساخت و سازها در حرایم این آثار باید رعایت شود.

وی ادامه داد: حال اینکه در معرض قرارگیری این آثار در محدوده‌های فرونشست خطرساز شده‌ است و تعداد زیادی از این آثار تاریخی و بناهای ارزشمند کشورمان در زون‌هایی با خطر فرونشست زمین واقع شده‌اند. منطقه مرودشت استان فارس،‌ رکورددار فرونشست زمین در این استان است و بیشترین نرخ فروشست در محدوده مرودشت بوده که نرخ آن در این منطقه به ۱۷ سانتیمتر در سال می‌رسد که آثار تاریخی تخت جمشید و نقش رستم در این محدوده قرار دارد.

رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه و شهرسازی تاکید کرد:‌ در حالی که ۵۰ سال گذشته در مرودشت با حفر چاه ۳۰ متری به آب می‌رسیدند امروز با حفر چاهی به عمق ۱۲۰ متری هم به آب نمی‌رسند و در طول این سال‌ها با برداشت‌های بی‌رویه آب وضعیت فرونشست در این منطقه بحرانی شده‌است.

بیت‌الهی گفت: ‌در حاشیه این پهنه فرونشستی خطرساز استان فارس دو آثار تاریخی ارزشمند و منحصربفرد نقش رستم و تخت جمشید واقع شده که متاسفانه در بازدیدها شکاف‌های فرونشستی در محوطه تخت جمشید کاملا مشخص و واضح و مهمتر اینکه در حال توسعه است. این شکاف‌ها به مجرای نفوذ آب تبدیل می‌شوند و تونل‌های زیرسطحی را ایجاد می‌کنند و در نهایت به فروریزش سطحی زمین منجر می‌شوند. در نقش رستم هم دقیقا در مجاورت و نزدیکی صخره‌های سنگی و نقش نگارهای سنگی ارزشمند، شکاف عمیق و عجیب طولی با عمق چشمی ۶ متر و با عرض نیم متری وجود دارد که این نشان می‌دهد این زون بسیار خطرساز است.

وی افزود: در حاشیه همین محدوده اثر تاریخی، مزارعی وجود دارند که هنوز هم با استخراج آب از طریق حفر چاه آبیاری می‌شوند.        

دبیر کارگروه ملی زلزله و لغزش لایه‌های زمین درباره الزام ممنوعیت حفر چاه در مجاورت آثار تاریخی ارزشمند، اظهار داشت:‌ به طور شبانه روزی پیگیر این موضوع هستیم که مقررات ملی فرونشستی تهیه شود که یکی از ارکان این مقررات ملی، ممنوعیت حفر و بهره‌برداری از آب زیرسطحی در حریم آثار تاریخی است. از آنجایی که ضابطه حقوقی نداریم و قانون و مقررات لازم الاجرا برای این اقدام نداریم نمی‌توان این ممنوعیت را اعمال کرد.

وی با بیان اینکه در استان اصفهان هم اثر تاریخی میدان نقش جهانی به عنوان مهمترین نماد تاریخی ایران متاسفانه دچار فرونشست زمین و ترک خوردگی عجیب شده‌ است، ادامه داد: نرخ فرونشست در میدان نقش جهان به حدود ۵ سانتیمتر در سال رسیده اما موضوع مهم این است که از آنجایی این آثار تاریخی خشتی و بنایی هستند و مصالح ساختمانی بهم پیوسته ندارند، با کوچکترین انزجاج دچار ترک خوردگی می‌شوند.

بیت‌الهی گفت: متاسفانه در اصفهان موضوع دیگری به غیر از حفر چاه، مساله فرونشست را تشدید کرده‌است. پس از اینکه در دولت احمدی‌نژاد حوزه آبریز استانی شد، آب زاینده رود با برداشت‌های آب در بالادست قطع شد. در مقطعی آب زاینده رود در بازه زمانی ۶ ماهه قطع می‌شد اما در حال حاضر به طور کلی قطع شده و هر از چند گاهی برای کشت بهاره و پاییزه برای چند روز جریان آب را باز می‌کنند

رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه و شهرسازی تاکید کرد: نکته جالب این است که از همین محدوده‌ای که با کمبود منابع آبی مواجه هستند آب را با لوله‌ای به یزد منتقل می‌کنند و جالب‌تر اینکه می‌خواهند آب دریا را با شیرین‌کن به یزد و دوباره از یزد به اصفهان منتقل کنند که به طور قطع، نتیجه این برنامه‌ها و اقدامات گسترش پهنه‌های فرونشستی و کمبود آب در هر دو استان است. 

منبع: خبرگزاری ایلنا